Met een bezoek aan het industrieel erfgoed van Leuven rond Okra SF een reeks bezoeken af aan de pijlers van de Leuvense economie.

Dit is een geslaagd initiatief van bestuurslid Mia en gedragen door onze polyvalente gids Anne.

Wanneer zij dirigeert is succes gegarandeerd.

Om niet te ontsnappen aan de security werden we verwelkomd en omgord met een licht rood beschermingsjasje.

Oude toren in art deco

Samenvatting van de geschiedenis.

Onze biergigant is ontstaan in 1366 toen brouwerij ‘Den Hoorn’ , gelegen in het jachtpark op de Keizersberg voor het eerst voor in de stadsrekeningen van Leuven. Den Hoorn moet dan belasting betalen aan de stad op het suikergehalte.

De brouwerij bestond al eerder maar 1366 is de eerste geschreven vermelding.

In de annalen heb ik teruggevonden dat de Leuvenaars stevige bierdrinkers waren en zijn . Rond 1500 dronk de gemiddelde stadsinwoners zo’n 300 tot 440 liter per jaar. De leuze was dat bier drinken gezonder was dan water.

Met de accijnzen die de bierverkoop opbracht, kon de stad de stadsinfrastructuur gevoelig verbeteren.

In 1537 werd Den Hoorn de belangrijkste onderneming van de stad.

Sebastiaen Artois wordt in de brouwerij Den Hoorn op 13 juni 1708 meester-brouwer. Van een gewiekst zakenman gesproken: hij kocht de brouwerij negen jaar later over en gaf haar zijn naam. Waarschijnlijk was voorkennis of economische spionage nog geen item. Hij behield wel De Hoorn, als  logo van de brouwerij. De verlaten gebouwen van de voormalige brouwerij De Hoorn aan de Vaartkom werden volledig gerenoveerd met behoud van de oude brouwinstallatie. Thans is een bedrijvencomplex de huidige invulling..

Hierna nam de expansie een vrije vlucht. Generatiewissels gingen gepaard met verdere overnames.  De laatste Artois in het bedrijf nam een stoommachine in gebruik, wat voor technologische voorsprong zorgde.

Bekende Leuvense industriëlen gaven het bedrijf nog meer elan en dank zij hun invloed meer kansen op de markt. Achtereenvolgens Albert Marneffe, burggraaf Adolphe de Spoelbergh, Eugène de Mévius. In 1901 is de naamloze vennootschap Brouwerijen Artois ontstaan.

‘The sky is the limit’ is passend voor de ongebreidelde participaties en overnames van brouwerijen overal te lande.

Het gamma werd uitgebreid met het pils bier. Het paste in het gamma van ondergistende Duitse bieren. In 1926 werd Stella Artois geïntroduceerd. Het was bedoeld als kerstbier en een gigantisch succes. Dank zij dit succes werd Stella Artois het ganse jaar gebouwen en blijft tot op heden een  succesvol product van de brouwerij.

In 1971 werd vastgesteld dat de overnamen onvoldoende waren om op langere termijn een levensvatbare brouwerij te garanderen. In dat jaar sloten de concurrenten Artois en Piedboeuf  een geheim monster akkoord om een groep te vormen met Artois als dominante partner. Naar buiten uit bleven Stella en Jupiler concurreren.

Op de Britse markt werd Stella als luxebier gelanceerd.

Iedere glanzende medaille heeft twee zijden. Topadviseurs wagen zich soms op de rand van de afgrond. In 1986 viel de Bijzondere belastinginspectie binnen bij Artois. Er werd een grootschalige fraude ontdekt en ook de werkelijke structuur van de groep werd blootgelegd. Dat noopte twee jaar later tot een fusie van Artois met Brouwerij Piedboeuf. De groep kreeg de naam Interbrew.

Jupiler wordt het populairste en meest verkochte bier in België. Stella moest inboeten voor deze Belgische pils van hoge kwaliteit.

Sinds 2004 bestaat de brouwerij Artois uit een fusie tussen het Belgische Interbrew en het Braziliaanse  Ambev.

In 2008 neemt Inbev de Amerikaanse brouwerij Anheuser Bush over, gekend van Budweiser bier  en de naam verandert in AB INBEV en wordt zo de grootste ter wereld.

De brouwerij van Stella Artois is onderdeel van AB Inbev, en is nog steeds stevig geworteld in Leuven.

Bekende Belgische bieren van de groep zijn Belle Vue, Hoegaarden, Jupiler, Leffe, Piedboeuf, Stella Artois en Vieux Temps.

Is het nu stilte voor de storm!

Of moeten alle biergiganten de financiële kater verwerken die ontstaan is na een mislukte campagne voor het wereldkampioenschap voetbal. De marketing experts zijn er bekaaid van afgekomen.

Rondleiding door de fabriek.

Af en toe werd er een rustpauze ingelast waarvan Anne gebruik maakte om wat voorafging te kaderen.

Tijdens de eerste stop ging het hoofdzakelijk over de geschiedenis van het bedrijf en het bier.

Het bier bestaat hoofdzakelijk uit water dat moet aangevoerd worden. Bij lange droogteperiodes zou een bevoorradingsprobleem kunnen ontstaan. Het water (3,1 l per 1 liter Stella ) wordt opgepompt uit 55 putten op het 550 ha groot terrein ( 30 voetbalvelden) Deze putten zijn 15 en 65 m diep.

 De 3 reusachtige ketels hebben een watercapaciteit van 50.000 liter ofwel 200.000 glazen Stella Artois. Geen bier zonder stoom!

De ketels laten toe om stoom te produceren. De hele thermische centrale speelt een sleutelrol in het brouwproces, aangezien je warmte en energie nodig hebt. Ze voldoet aan de volledige warmtebehoefte en 70 % van de elektriciteitsaanvraag van de Stella brouwerij.

Vanzelfsprekend is geïnvesteerd in milieuvriendelijke technologie met een zo beperkt mogelijke impact op het milieu. De nieuwe thermische centrale is een van de stilste in de omstreken. Op de site beperkt het geluid zich tot 85 decibel maar in de woonzone tot 35 decibel.

Soms laat de techniek Anne on de steek maar ze is niet van de wijs te brengen.

Tijdens de rondleiding is opvallend dat het personeel zeer vriendelijk goede dag knikt.

De liften brengen soelaas om de vele trappen te verteren. Nooit aan zelfoverschatting doen!

Onze overijverige fotograaf moet soms inbinden omdat niet alle plaatsen mogen gefotografeerd worden.

In een indrukwekkende controle kamer wordt het ganse proces minutieus opgevolgd zodat onmiddellijk kan ingegrepen worden bij verstoring.

Er volgt een korte demonstratie over de samenstellende elementen van het bier. Zoals geweten zijn dat water, graan, gerst en hop. De dosering schenkt ons de typische smaak van elk bier.

De Belgische hop is een mythe geworden. De hop uit de streek rond Aalst en Poperinge volstaan niet voor de productie. Hop uit Tsjechië en Amerika zorgt voor de nodige aanvulling en smaak profilering.

Cruciaal zijn de brouwketels . Er zijn 4 brouwlijnen van telkens 5 kuipen voor de mais, de mout en de wort ( vloeibaar gedeelte).  Om de 2 uur kan een nieuw brouwsel starten 24/7 op 7.

Na de eerste installatie werd er een nieuwe kuip toegevoegd. Hiervoor moest een gedeelte van het gebouw afgebroken worden om binnen te geraken. Deze heropbouw laat langs de buitenkant nog de sporen zien.

De vroegere kuipen blonken door een legering van koper. De nieuwe imponeren in roestvrij staal.

Eens de hop bij de wort wordt gevoegd gaat de vloeistof naar de andere kant van het straatje naar de 133 rijpingstanks (18 meter hoog).

In de rijpingstanks gist het bier 14 dagen lang. De suikers hebben zich dak zij de gist omgezet in alcohol. Vervolgens wordt het bier afgekoeld tot min 1 graad en naar de botteling gestuurd via ondergrondse buizen.

 Schoorvoetend brouwt de brouwerij alcoholvrij bier dat meer werk vergt en dus duurder is. Ongeveer 4 % van alle bieren die de brouwerij verlaten is alcohol vrij.

Dat bier moet ook de brouwerij kunnen verlaten. Dit kan in de bottelarij voor flessen en afvullijnen voor blikken. Hier wordt continu gevuld en op band doorgeschoven naar de magazijnen. Tijdens ons bezoek is het proces soms vertraagd.

6 afvullijnen voor flessen. 40.000 tot 60.000 flessen kunnen per uur afgevuld worden met 4 tot 6 operatoren.

2 blikken lijnen 60.00 tot 80.000 blikken per uur met 4 operatoren.

Opvallend is dat de lijn eerst een juist aantal blikjes verzamelt vooraleer volop de blikjes te sturen.

1 vatenlijn 800 vaten per uur.

Stella wordt in 152 landen verdeeld. AB Inbev heeft 140 brouwerijen wereldwijd, 32 in Europa, 5 in België, nl. Leuven, Jupille, Hoegaarden, Bosteels in Buggenhout en de Bele Vue.

70 % van de huidige productie is voor de export bestemd.

Er werken in Leuven ongeveer 2.850 mensen. 7,1 miljoen hectoliter per jaar wordt er gebrouwen. De capaciteit is berekend op 10 miljoen hl.

Het wordt tijd om te proeven!

De gekende merken worden op de juiste temperatuur geschonken. Opvallend geen Hoegaarden maar wel alcoholvrij bier. Een winterbier in de lente wekt de nieuwsgierigheid op.

Het geschenkje van 3 blikjes bier is ondertussen doorgespoeld.

Anne is er in geslaagd voor ons te ontrafelen dat Artois De Hoorn heeft overgekocht en met zijn Stella als roerganger gezorgd heeft  dat Leuven op de industriële kaart prijkt samen met de Universiteit en de Boerenbond.

Wij trokken met frisse geest en rechtop huiswaarts en dat na een bezoek aan de grootste brouwerij ter wereld!

Willy Depoorter