St.-Franciscusparochie Heverlee - Kessel-lo - Leuven Federatie FRANDO FRanciscus ANtonius DOn bosco
GPS-adres parochie: Tiensesteenweg
190, 3001 Heverlee |
Ontstaan van de drie Frando parochies
1897 - Sint-Antonius 1912 - H.Hart - Sint-Franciscus 1958 - Don Bosco
De H. Drievuldigheidskapel te Blauwput Velen
beseffen het niet, maar de H. Drievuldigheidskapel (ook
wel kapel van Onze-Lieve-Vrouw ter Krampen genoemd), of ‘het
kapelleke’ in de volksmond, vindt zijn oorsprong in de 15de eeuw. Dit
dank zij een initiatief van Jan Vander Marct, een welstellende Leuvense
slotenmaker, die besefte dat het een hele opgave was voor de gelovigen om
tijdens de wintermaanden naar Sint-Michiel, de eigenlijke parochiekerk te
stappen. Paus Eugeen IV gaf de toelating tot de bouw van een kapel in
1440. Volgens de breve (pauselijk geschrift) moest de kapel een torentje
met klok krijgen en er mochten 4 altaren opgericht worden. Jan
Van Schoonbergen ontving 561 plecken voor het aanbrengen van een glasraam.
De kapel werd gebouwd op ‘den blauwen putte’. In de middeleeuwen
heette dit oord Troembeke. De oorspronkelijke bewoners vestigden zich
hiervoor de plaatselijke waterbron, later een laatgotische waterput van
blauwe hardsteen waaraan de parochie haar naam ontleent in de 19de eeuw.
Vanaf 1307 zou de naam ‘Blauwput’ voor de wijk ingeburgerd zijn. Op
14 november 1441 werd de kapel ingezegend door Frater Dionisius van de
orde van de Karmelieten, namens de wijbisschop van Luik. Hij schonk aan de
aanwezigen tweemaal veertig dagen aflaten. Een verordening van 16 mei 1443
stipuleert dat mis-, noch klokgelui een aanvang mochten nemen vooraleer te
Leuven het negende uur werd geluid. In
1518 vernielde een hevige brand het bovenste deel van de kapel. De brand
sloeg over naar de stad, waarbij 300 huizen in de vlammen opgingen. Daar
men er niet in geslaagd was de vlammen te blussen, hadden de religieuzen
van de priorij van St.-Maartensdal volgens de overlevering de vuurgloed
bezworen door middel van het Heilig Sacrament. De kapel werd dadelijk
hersteld. Ze diende tot kapel van de kleine gilde van de ‘Heilige
Dryvuldigheid’. Toen stonden er 20 huizen rond. Op
19 februari 1798 werd de kapel gesloten, mede door toedoen van de Franse
Revolutie. Vanaf 1805 werden er weer geregeld kerkdiensten gehouden. De
kapel hoorde toe aan de parochie Sint-Michiel tot op het ogenblik van de
stichting van de parochie Vlierbeek in 1829. De kerk van Vlierbeek werd
parochiekerk voor Kessel-Lo en de kapel kwam onder haar bevoegdheid. De
leden van de confrerie van de H.-Drievuldigheid moesten in de processie
gaan in Vlierbeek en de vlag ‘nuchter’ terug naar Blauwput brengen.
Jaarlijks op het feest van de Drievuldigheid werd er een processie
gehouden met foor. Die processie is in feite de oorsprong van de
Blauwputkermis. Een
legende vertelt dat dieven de verguld-zilveren rijve (relikwieënkast)
hadden gestolen en in de Blauwen put hadden geworpen. Daags daarna kwam
een vrouw water putten en ze haalde de reliek op. Van dan af bewaarde het
water geneeskracht, bijzonder voor zwakzinnigen. Wegens
de gestage aangroei van de wijk Blauwput door de komst van het station en
de centrale werkplaatsen, werd in 1877 de parochie Blauwput gesticht. Een
uitbreiding van de kapel werd gepland en goedgekeurd, maar uiteindelijk
gaf men er de voorkeur aan een nieuwe kerk te bouwen op een andere plaats.
Toen werden ook de omringende lindebomen gekapt en de put gedempt. Wanneer
de nieuwe kerk in gebruik werd genomen, werd de kapel bedreigd met
volledig verval. Rond 1885 werd besloten tot de afbraak van de kapel. Het
is dankzij de inspanningen van pastoor Van Dormael, dat de Commissie voor
Monumenten ingreep. In 1893 werd ze door architect Langerock met veel zorg
gerestaureerd. In
1944 werd de kapel zwaar geteisterd door bombardementen en heropgebouwd in
de periode 1956-1957. Wanneer begonnen werd met de restauratiewerken, vond
men zeer oude perkamenten documenten met afbeeldingen, zodat de kapel in
zijn oorspronkelijke vorm kon hersteld worden. Typerend was het gebruik
van zandsteenbanden, de zogenaamde ‘speklagen’, een bouwstijl die je
terugvindt in vele kerken en gebouwen in Vlaams-Brabant. Het interieur
kreeg een nieuwe bepleistering, er kwam een nieuwe bevloering en de ramen
kregen nieuw groen kathedraalglas. De kapel en waterput zijn sinds 1938
beschermd. In de kapel bevindt zich het beeld van O.L.Vrouw ter Krampen. In
de 17de eeuw was de verering van Maria groot. Zij werd aangeroepen tegen
besmettelijke ziektes en de ‘heete korze’, een gevaarlijke
moeraskoorts. Tot
op heden wordt de kapel gebruikt voor kleinere plechtigheden en als
repetitie- en concertruimte. Wilfried
Joris, met dank aan A.
Smeyers uit het Parochieblad Blauwput
|
Eindredactie
Kroniek SFH : Herman Van Overbeke
Eindredactie webpagina : leo.page@telenet.be
Laatst bijgewerkt: 03 mei 2021